Związku z nadchodzącym końcem roku kalendarzowym przypominam o konieczności sporządzenia na dzień 31.12.2024 spisu z natury. Termin wyceny do 14 dni. Jest obowiązkowy zarówno przy pełnej księgowości jak i uproszczonej w postaci Podatkowej Książki Pzrychodów i Rozchodów tzw. PKPiR. Nie jest obowiązkowy przy rozliczaniu podatku dochodowego w oparciu o tzw. ryczałt ewidencjonowany.
Spisie podlegają towary i materiały handlowe, materiały (suoowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, wyroby gotowe, również roboty/budowy/produkty w toku, czy tez braki i odpady.
Co ważne, remanent powinien zawierać również te składniki majątku, które w dniu sporządzania spisu fizycznie znajdują się poza przedsiębiorstwem, ale stanowią własność podatnika, a także towary obce znajdujące się w tym dniu w przedsiębiorstwie (z tym że nie podlegają one wycenie, podaje się jedynie ich ilość oraz wskazuje właściciela).
Przypominam, iż „VATowcy” posługują się cenami netto, natomiast „NIEVATowcy” brutto. W przypadku sprzedaży zarówno zwolnionej jak i opodatkowanej rekomenduje przygotowanie oddzielnych spisów (czyli do zwolnionej z VAT po cenach brutto, do opodatkowanej w cenach netto).
Podatnik jest obowiązany wycenić materiały i towary handlowe objęte spisem z natury według:
● cen zakupu lub
● nabycia albo
● według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia
Towar uszkodzony, zniszczony, przetrenowywany powinien zostać dodatkowo opisany w uwagach i wyceniony wg kosztu zakupu.
Przy działalności usługowej i budowlanej produkcję niezakończoną wycenia się według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej.
W przypadku posiadania towarów i materiałów zakupionych w ramach dofinansowania spis z natury powinien także je uwzględniać, należy podsumować cały spis i następnie podsumować wartość towarów z dofinansowania i odrębnie ze środków własnych
Przedsiębiorcy, który nie maja towaru handlowego przekazują tzw. Spis z natury „zerowy”. Każdy spis musi być opieczętowany i podpisany.
Remanent jest konieczny do prawidłowego obliczenia wartości dochodu, wprost narzucone jest to przez przepisy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Co niezwykle ważne – nawet jeżeli podatnik nie posiada żadnych towarów handlowych, materiałów czy innych artykułów podlegających spisowi, powinien sporządzić remanent zerowy. Stanowi on bowiem oświadczenie przedsiębiorcy, że na dzień 31 grudnia w firmie nie znajdują się żadne artykuły objęte obowiązkiem inwentaryzacji, tym samym podlega księgowaniu do PKPiR z wartością równą 0.
Remanentu wpływa także na wysokość należnej składki zdrowotnej za dany rok.
Pomocniczo jak zwykle udostępniamy wzory (zakładka różne), można posłużyć się też innymi, które do tej pory używaliście lub z systemów handlowych. Sam spis powinien zostać sporządzony w sposób rzetelny, zgodny z rzeczywistym stanem, staranny i trwały.
Spis z natury należy przekazać do księgowości w celu dokonania rocznego rozliczenia roku 2024, najlepiej wraz z dokumentacją za grudzień 2024, czyli do 8-ego stycznia 2025.
Po co przygotowujemy spis natury?
Zakończenie każdego roku podatkowego wiąże się dla podatników z obowiązkiem sporządzenia spisu z natury, zwanego również remanentem lub inwentaryzacją. Sporządzony remanent przyczynia się do ustalenia kwoty faktycznego dochodu w zeznaniu rocznym.
Remanent jest badaniem stanu faktycznej ilości towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, odpadów i braków posiadanych przez przedsiębiorstwo i polega na zestawieniu tego stanu z ilością wynikającą
z odpowiednich dokumentów księgowych i ewidencji. Spis z natury podlega też wycenie a jej poprawność ma wpływ na prawidłowość wyliczeń podatkowych, dla których spisu dokonujemy. Wszelkie zasady i reguły związane z przeprowadzeniem remanentu są regulowane w Rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Jak wyceniać?
Składniki majątku objęte spisem należy wycenić:
• materiały i towary handlowe – według cen zakupu lub nabycia, a w wyjątkowych przypadkach wyceny można dokonać na podstawie cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeśli są one niższe od cen nabycia lub zakupu (np. w wyniku uszkodzenia),
Aby ustalić wycenę remanentową konieczne jest zatem posiadanie informacji o cenie zakupu/nabycia ale danej partii ustaloną wg metody FIFO (pierwsze przyszło pierwsze wyszło), FEFO (pierwsze wychodzi to co się szybciej przeterminowane) lub LIFO (ostatnie przyszło
a pierwsze wyszło). Dlatego też tak ważne jest prowadzenie w ciągu roku właściwej gospodarki magazynowej;
• półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe i braki własnej produkcji – według kosztów wytworzenia;
• odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową – według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania;
• niesprzedane wartości dewizowe według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, a w dniu kończącym rok podatkowy – według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez NBP w dniu kończącym rok podatkowy, a wartość rzeczy zastawionych – według ich wartości rynkowej;
• produkcję niezakończoną przy działalności usługowej i budowlanej – według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednio zużytych do produkcji niezakończonej;
• produkcję zwierzęcą objętą spisem z natury – według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.
Materiałami pomocniczymi są natomiast materiały niebędące materiałami podstawowymi, które są zużywane w związku z działalnością gospodarczą i bezpośrednio oddają wyrobowi swoje właściwości. Z kolei wyrobami gotowymi są wyroby własnej produkcji, których proces przerobu został całkowicie zakończony, wykonane usługi, prace naukowo-badawcze, prace projektowe, geodezyjno-kartografczne, zakończone roboty, w tym także budowlane.
UWAGA:
Cena zakupu – to cena jaką nabywca płaci za zakupione składniki majątku, pomniejszona o podatek od towarów i usług, podlegający odliczeniu zgodnie z odrębnymi przepisami, a przy imporcie powiększona o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżona o rabaty, opusty, inne podobne obniżenia, w przypadku zaś otrzymania składnika majątku w drodze darowizny lub spadku – wartość odpowiadająca cenie zakupu takiego samego lub podobnego składnika.
Cena nabycia – to natomiast cena zakupu powiększona o koszty związane z jego zakupem np. koszty transportu, ubezpieczenia transportu czy załadunku i rozładunku itp. Koszt wytworzenia – to wszelkie koszty związane bezpośrednio i pośrednio z przerobem materiałów, z wyłączeniem kosztów sprzedaży wyrobów gotowych i usług.
W branżach takich jak fryzjerstwo czy kosmetyka, przedsiębiorcy często używają produktów, które są rozpieczętowane w trakcie świadczenia usług. Część tych produktów pozostaje niewykorzystana na koniec roku. Materiały zużywane w toku świadczonych usług przeprowadzając remanent należy ująć w całości – zatem bez względu na to, czy dane opakowanie kosmetyku jest pełne, czy też częściowo zużyte. Stanowisko takie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 26 października 2012 r., nr ITPB1/415-870/HD,