Od 1 lipca 2015 r. podatników obowiązują nowe przepisy dotyczące prawa do odliczenia VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Aby ustalić na jakich zasadach możemy odliczać niniejszy VAT należy najpierw zaznajomić się z definicją pojazdu samochodowego zdefiniowanej na potrzeby ustawy o VAT.
Pojazdem samochodowym zgodnie z ustawą o VAT jest pojazd samochodowy za pojazd samochodowy należy uznać każdy pojazd silnikowy (czyli wyposażony w silnik, z wyjątkiem motoroweru i pojazdu szynowego), którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, inny niż ciągnik rolniczy, a którego dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony.
Odesłanie do przepisów o ruchu drogowym powoduje, że ograniczeniem w odliczaniu VAT są objęte wydatki związane z pojazdami silnikowymi, których konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h. W konsekwencji ograniczenie dotyczy wydatków związanych z quadami, motocyklami, samochodami osobowymi i pozostałymi pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony. Ograniczenie to nie dotyczy natomiast wydatków związanych z motorowerami i ciągnikami rolniczymi oraz innymi pojazdami niemieszczącymi się w definicji pojazdów samochodowych na gruncie przepisów o ruchu drogowym.
Zatem co do zasady, nabywając pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, podatnik musi liczyć się z ograniczonym prawem do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z tym pojazdem.
Na czym polega ograniczone prawo do odliczenia?
Ograniczenie, o którym mowa polega na procentowym (nie kwotowym! – jak było przed 1 kwietnia 2014) zakazie odliczenia podatku naliczonego od wszelkich wydatków związanych z pojazdem samochodowym. Ograniczenie to ustalono na poziomie 50%. Dotyczy ono żarówo samochodów służących działalności gospodarczej, jak i celom prywatnym. Nieodliczony pozostały VAT nie przepada – stanowić on może bowiem koszt uzyskania przychodu.
Pamiętać jednak należy, aby skorzystać z niniejszego prawa do odliczenia VAT, aby otrzymać od sprzedawcy zwykła fakturę zakupową, na której nie będziemy mieć adnotacji „VAT marża”. W przypadku zakupu samochodu z zagranicy należy mieć na uwadze, iż fizycznie kupujemy samochód za wartość netto, jednakże zobowiązani jesteśmy jako VAT-owcy do samo-naliczenia podatku VAT w deklaracji VAT (23%), przy czym możemy tu od razu skorzystać z prawa do jego odliczenia w wysokości 50%. Oznacza to ze ostatecznie w kraju musimy dopłacić 50% wartości podatku VAT. Decydując się wiec na zakup samochód zagranicą należy więc dobrze to przekalkulować.
Jak więc odliczyć 100% VAT-u?
Zgodnie z zasadą ogólną w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika. Ograniczenie, o którym mowa, nie ma jadnak zastosowania w ściśle określonych przez ustawę o VAT przypadkach. Przede wszystkim chodzi o pojazdy, które będę wykorzystywane przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej. O tym, kiedy podatnik może uznać pojazd samochodowym za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, a co za tym idzie odliczać 100% podatku naliczonego z tytułu ponoszonych wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, stanowią przepisy ustawy o VAT (art. 86a ust. 4 oraz dalsze przepisy tego artykułu odnoszące się do ust. 4).
Wykaz warunków jakie trzeba spełnić, aby skorzystać z możliwości, które daje nam ustawodawca. Dla przejrzystości podzieliłam je na dwie grupy:
I grupa:
Cechy konstrukcyjne pojazdu które sprawiają że dany pojazd można użyć tylko w firmie. Tutaj wystarczy wymienić koparkę, podnośnik lub ładowarkę Lub w przypadku posiadania wbitego w dowodzie rejestracyjnym tzw. VAT-1, VAT-2, VAT-3:
-
- dotyczy pojazdów, które posiadają jeden rząd siedzeń oddzielony od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane zgodnie z przepisami do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków .
- dotyczy pojazdów, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu. Wówczas przedsiębiorca ma obowiązek posiadania dodatkowego badania technicznego przez Okręgową Stację Kontroli Pojazdów – obowiązek udowodnienia, że pojazd nie może być wykorzystywany do innych celów niż firmowe.
II grupa:
-
- Przedsiębiorca musi spełnić kilka obowiązków:
- dostarczyć do urzędu skarbowego druk VAT-26 (zgłoszenie danego samochodu jako związanego tylko i wyłącznie z działalnością gospodarczą)
- prowadzić szczegółową ewidencję przebiegu pojazdu do celów VAT (tzw. kilometrówka”)
- posiadać regulamin, który określa zasady używania samochodu do celów działalności gospodarczej.
Nawet jednorazowe użycie zgłoszonego samochodu do celów prywatnych powoduje utratę prawa do odliczenia – wstecz. Aby zachować prawo odliczania VAT od zgłoszonego samochodu do US należy najpierw na druku VAT-26 złościć zmianę przeznaczenia z zachowaniem terminu 7-dniowego. Następnie można rozpocząć użytkowanie samochodu do celów prywatnych. Każda zmiana przeznaczenia musi być zgłoszona do US przy czym należy pamiętać o obowiązkach dokonywania ewentualnych odpowiednich korekt, jeżeli dokonaliśmy odliczenia VAT przy zakupie…
PODSUMOWUJĄC:
Do pojazdów, które pozwalają odliczyć 100% VAT od zakupu oraz wydatków związanych z ich eksploatacją, zaliczamy:
- samochody ciężarowe powyżej 3,5 tony.
- samochody specjalne np. koparka, ładowarka, agregat…
- samochody z zaświadczeniem VAT-1, VAT-2 lub VAT-3.
- samochody poniżej 3,5 tony – tylko do celów firmowych – trzeba spełnić dodatkowe obowiązki (VAT-26, kilometrówka, regulamin)
natomiast od pozostałych pojazdów samochodowych odliczymy 50% VAT.